Kiến thức sử dụng đá tự nhiên trong nhà ở
Từ xưa cho đến ngày nay, đá ốp tường tự nhiên đã được sử dụng trong kiến trúc cung điện, đền đài ở nhiều nước trên thế giới. Trên khắp các thành phố ở châu Âu, nhiều kiệt tác kiến trúc đồ sộ được trang trí bởi các loại đá tự nhiên nhiều màu sắc vẫn còn giữ được vẻ đẹp lộng lẫy đến ngày nay. Cùng với thời gian, vẻ đẹp của đá tự nhiên ngày càng được khám phá và được ứng dụng rộng rãi trong các công trình dân dụng
Tận hưởng vẻ đẹp vĩnh hằng
– Trong nhà ở hiện đại, đá có mặt ở nhiều nơi: đá lát sàn nhà, đá lát cầu thang, bậc tam cấp, sảnh đón, ốp mặt tiền, hay dùng trang trí. Vân đá đa dạng, không bao giờ có hai tấm đá mà vân hoa lặp lại nhau, dù cùng xẻ ra ở một khối đá. Nhiều phiến đá có thể coi như những bức tranh nghệ thuật siêu thực. Nước ta tuy không có truyền thống xây cất bằng đá nhưng cũng có những công trình đặc biệt được chế tác hoàn toàn từ đá xanh nguyên khối như nhà thờ Phát Diệm (Ninh Bình).
– Đá có rất nhiều loại phong phú, màu sắc từ trắng như cẩm thạch đến vàng, vân đỏ như trứng, vân gỗ, vàng tấm đen, bông mai, vân mây sáng, ghi xanh, vân cọ…Đá sa thạch Đà Nẵng có nhiều loại như hoàng thạch, hồng thạch, bạch thạch,v.v…đã nức tiếng trong và ngoài nước. Đá sa thạch được sử dụng nhiều vì độ bền, chịu lực tốt và màu sắc bền. Đá trắng vân gỗ (Nghệ An), đá bông mai, đá vân gỗ sáng, đá ghi xanh (Thanh Hóa) cũng là những loại đá được ưa chuộng. Đá vôi có cấu tạo rỗng, xốp, mềm hơn các loại đá tự nhiên khác.
– Đá vôi thường có vân màu vàng và trắng, nhưng cũng có màu đen, ghi sáng và nâu. Đá cẩm thạch (marble) có một bảng màu phong phú từ những màu cơ bản như đen, đỏ, trắng, xanh, vàng, cho đến những màu pha trộn như xám, hồng hay vàng kem…Đá cẩm thạch trang trí lấy từ những khối đá cẩm thạch trong tự nhiên, qua chẻ đục, cưa cắt, mài bóng, đánh bóng thành tấm. Đá hoa cương (granite) thuộc loại đá cứng, cường độ cao, khá bền vững.
Vị trí thích hợp cho đá lát
– Nói chung đá có thể dùng cho bất cứ nơi nào có thể lát gạch gốm. Đá thích hợp lát nền trong các khu sảnh, phòng khách, nhưng một nền đá đều màu thường gây cảm giác nhàm chán. Bạn nên tìm cách phối hợp các loại đá khác màu để tạo nên tấm thảm sinh động. Không nên lát đá ở những nơi chịu nhiều va đập như phòng bếp, nhà xe vì đá tự nhiên dễ trầy xước. Cần tránh tác động của các vật cứng như chân bàn ghế bằng kim loại.
– Đá ốp lát cần có bề mặt trơn nhẵn, bóng qua 7,8 công đoạn mài bóng với nhiều cấp độ mịn khác nhau. Riêng đá lát sân, sảnh ngoài trời có thể tạo nhám hoặc xẻ vài rãnh nhỏ để chống trơn trượt. Đá nhám và đá bóng có thể lát xen kẽ, tạo nên ấn tượng sinh động về bề mặt đá. Trong nhà máy, đá được xẻ thành các phiến mỏng từ 1 cm – 1,5 cm để lát nền. Đá trắng vân gỗ Thanh Hóa là phổ biến nhất vì giá thành rẻ, nhưng có độ xốp, lâu ngày dễ xuống màu vì ngấm nước bẩn trong thớ đá. Đá cẩm thạch luôn được ưa chuộng bởi màu sắc trang nhã, dễ thích hợp với nhiều loại đồ nội thất. Tuy nhiên đá cẩm thạch khá mềm, dễ nứt vỡ, phải dùng tấm xẻ dày 2 cm. Đây cũng là vấn đề đáng kể khi lựa chọn lát các tầng trên cao. Đá đen kim sa thường cho ấn tượng bề mặt sang trọng, thích hợp khi phối kèm với gỗ, đá đỏ rubi Bình Định. Trên thị trường có nhiều loại đá của Trung Quốc có màu sắc đẹp, bề mặt bóng nhưng chất lượng không cao, sau một thời gian sử dụng, rất dễ bị xuống màu.
– Khi sử dụng đá tấm ốp tường, cần tạo ra một mạng cốt thép khoảng cách từ 30 cm – 50 cm tùy theo kích cỡ và độ dày của tấm đá ốp bằng thép 6 hoặc 8 để đá được bám chắc vào tường. Nếu kích thước đá lớn hơn 40 cm, dày trên 2 cm, ốp cho bức tường cao hơn 1 m cần làm thành lưới thép.
Sử dụng đá thiên nhiên cần tránh
– Đá tự nhiên khá nặng, bạn không nên lát đá ở các sàn tầng trên mà chỉ nên lát ở tầng 1 nếu bạn không an tâm về kết cấu ngôi nhà mình. Tránh lạm dụng dấ ốp tràn lan trên bề mặt tường ngoài nhà cũng như trong nhà, nếu không muốn cảm giác lạnh lẽo, “nhà đá” đe dọa bạn. Chỉ nên sử dụng trang trí ở những khu vực như chân tường, một góc tường giếng trời, cầu thang có cây xanh, mặt nước và các yếu tố thiên nhiên hài hòa khác. Không nên ốp đá trong phòng ngủ, đặc biệt là không nên dùng cả mảng lớn. Hãy bố trí xen kẽ giữa mảng tường trơn nhẵn và mảng tường đá xe sần sùi, màu sắc phù hợp giữa đá và các vật liệu khác, để làm sinh động nhưng không phá vỡ bản sắc chung. Bề mặt đá luôn cho cảm giác lạnh và dễ trơn trượt. Đá ướt càng đặc biệt dễ trơn trượt nên bạn cần hết sức lưu ý không để trẻ nhỏ chạy chơi trên sàn đá vừa lau. Bạn cũng không nên lạm dụng lát đá cho nền nhà ngoài trời như sân thượng, vườn vì rất dễ xuống cấp. nếu muốn lát phải có lớp ngăn chống nước tốt từ dưới nền đất.
– Việc khai thác đá tự nhiên bừa bãi tràn lan đã làm giảm giá thành đá nhanh chóng, khiến đá không còn là vật liệu đắt tiền. Nhiều loại đá có giá thành rẻ hơn so với gạch men. Tuy nhiên cần thận trọng vì không phải loại đá nào cũng đủ tiêu chuẩn làm đá lát sàn nhà. Có nhiều gia đình, sau một thời gian dùng đá lát nền, đã phải bóc lớp đá lát bằng gạch men vì thấy chất lượng đá giảm sút quá nhiều.
